Kanadska novinarka, spisateljica i aktivistkinja Naomi Klajn, autorka značajnog broja članaka i zanimljivih radova na političke teme, napisala je 2007. godine knjigu „Doktrina šoka“.
U knjizi „Doktrina šoka“ tvrdi se da je neoliberalna ekonomska politika (Milton Fridman i Čikaška škola ekonomije) uspela da se učvrsti zahvaljujući uticaju katastrofa ili nepredviđenih okolnosti na socijalnu psihologiju, kako bi se u uslovima šoka i sveopšteg straha nametnule antinarodne društvene , političke i ekonomske reforme.
Na Bliskom istoku
Sa geopolitičke tačke gledišta, doktrina šoka se ispoljava izazivanjem ratova, u cilju postizanja haosa i prisvajanja prirodnih bogatstava; setimo se primera rata u Iraku (2003-2011), gde je tobože proizvođeno hemijsko oružje, što je izazvalo nasilnu intervenciju SAD, pod izgovorom borbe protiv terorizma; izazvalo krah privrede zemlje, njene proizvodnje nafte, razaranje infrastrukture i društvenog tkiva; a onda su SAD zaplenile naftna polja i ugovore za obnovu infrastrukture.
U Latinskoj Americi
Međunarodni neoliberalni šok u Latinskoj Americi omogućio je kontrolu prirodnih resursa kao što su nafta, srebro, cink, bakar, kaučuk, drvna masa, šećer; kontrolu strateških ruta (Panamski kanal), dobijanje jeftine radne snage, osvajanje potrošačkih tržišta i jačanje kontrole nad holdinzima. Metod savremenog ropstva.
U Južnoj Americi rezerve vode, nafte i litijuma postaju strateški cilj transnacionalnih korporacija sa geopolitičkom vlašću; naš region je oduvek bio izvor resursa i sirovina za svetsku industriju.
Istorijski gledano, korišćene su različite vrste „potresa“, kao što su rušenja socijalnih vlada, ubistva, trgovinske i ekonomske blokade, veštački ratovi i pandemije zarad izazivanja haosa, straha i pometnje kod stanovništva.
U Ekvadoru
Svetu su danas potrebne nove sirovine za tehnološki i ekonomski razvoj. Naša zemlja, Ekvador, nalazi se u „litijumskom trouglu” (zajedno sa drugim zemljama poput Bolivije, Čilea, Argentine, Čilea i Perua), gde se nalazi 85% svetskih rezervi litijuma.
Ovaj mineral je tražen za proizvodnju baterija, kako za komunikacionu opremu, tako i za rastuću industriju pametnih automobila. Ovo Ekvador čini metom za primenu doktrine šoka, podržane od neoliberalnih vlada i hegemonističke štampe.
Želeo bih istaći da je pandemija kovid-19, po mome mišljenju, bila šok, probitačan za transnacionalne farmaceutske kompanije.
Unutrašnji rat sa kriminalnim grupama (nazivanim teroristima), objavljen je od sadašnjeg predsednika Ekvadora zarad primene doktrine šoka i omogućavanja stranog vojnog mešanja, koje donosi veliku korist njihovim holdinzima. Usklađivanje ekonomske politike s poreskim opterećivanjem stanovništva, u interesu je finansijskih holdinga (banaka i MMF).
Navodno zauzimanje jednog od televizijskog kanala u gradu Gvajakilu od strane kriminalnih grupa, čin je koji je kasnije izvitoperen i dokazano je da se radilo o medijskoj montaži zarad izazivanja haosa i opšte histerije. Da bi sadašnja vlast mogla preduzimati antinarodne mere kao što je povećanje PDV-a (poreza na dodatnu vrednost, sa 12% na 15%) za tobožnju borbu protiv terorizma, što zapravo treba da bude u skladu sa utiscima MMF-a.
Nacionalna proizvodnja
Vredi napomenuti da ova ekonomska prilagođavanja poput povećanja PDV-a ne dotiču velike proizvodne i/ili komercijalne lance, jer ona taj porez prenose na krajnjeg potrošača, glavninu stanovništva.
Poresko breme upravo dotiče potrošače srednje klase, a još više – klasu slabijeg imovnog stanja, oduzimajući joj sposobnost plaćanja, ograničavajući joj kupovinu tek onim što je neophodno za preživljavanje.
Istina je da „doktrina šoka“ na kraju pogađa domaću proizvodnju, malu i srednju industriju (42% preduzeća), porodična preduzeća (85% EAP) i poljoprivredni sektor (9% BDP-a).
Široko rasprostranjeni strah kao posledica „doktrine šoka“ primorava srednja i mala preduzeća da zatvore poslovanje, što dovodi do otpuštanja, neplaćanja kreditora, a država gubi jedan od glavnih izvora prihoda od naplate poreza.
Šta činiti u uslovima tog institucionalnog, ekonomskog, socijalnog i psihološkog haosa?
Moramo obrazovati stanovništvo, voditi ga u istraživanja i političke analize bez strasti, vaspitavati u njemu etičke vrednosti i ljubav prema svojoj kulturi, buditi ljubav prema svojoj zemlji.
Hitno nam je potrebna i socijalno orijentisana vlast koja ulaže u zdravstvo, prosvetu i javne radove, što će ubrzati razvoj privrede i, pre svega, obnoviti naš suverenitet i nacionalno dostojanstvo.
