Nedavno je bio 13. decembar, katolički praznik Svete Lucije, a malo je poznato da jedno rajsko ostrvo Malih Antila ima naziv upravo po ovoj svetici. Po legendi, francuski moreplovci koji su ovo ostrvo prvi put osvojili, borili su se upravo 13. decembra sa velikim nevremenom uz velike ljudske žrtve. Pošto je većina ipak bila spasena i uspela da se domogne kopna, dali su mu ime po svetici koja im je u tome pomogla – po Svetoj Luciji od Sirakuze (283. p. n. e. — 304. p. n. e.) . Inače to je jedna od dve suverene države na svetu nazvane po ženi (Irska je nazvana po keltskoj boginji plodnosti Ir) i jedina suverena nacija nazvana po istorijskoj ženi.
Istorija
Stanovništvo koje je naseljavalo Antilska ostrva pre 1492. pokriveno je velom zaborava. Uloženi su znatni napori da se pomognu istraživanja o poreklu Svete Lucije, čija su indijanska imena bila „Jouanalao“ i „Hevanora“ (ostrvo iguana), koje je pokrenulo Arheološko-istorijsko društvo (AHS) ostrva, osnovano pre više od 50 godina. Ono je, zajedno sa Nacionalnim fondom Svete Lucije i Nacionalnim arhivom, timom arheologa iz Prirodnjačkog muzeja Floride (FLMNH) i Arheološkim fakultetom Univerziteta u Lajdenu u Holandiji pokušalo odgonetnuti i pronaći taj neulovljivi trag.
Tako se došlo do nekih zaključaka i teorija: Aravaci (nekoliko naroda poreklom iz istočnog Brazila koji su se proširili na Amazon, obale i ostrva Kariba, Kolumbiju, Gvajanu i Venecuelu) stigli su pre 1800 godina u Grande Anse na istočnoj obali i Anse Noire na jugu, gde su osnovali velika naselja, kao i ogromnu kulturu. Duž obala ili na područjima znatno udaljenim od sela pronađene su keramičke posude, maske, glinene figurice, pečati za nanošenje šara prirodnim bojama, tkanine, posuđe za kuvanje i alati za obradu zemlje i baštā. Oni su nesumnjivo bili odlični moreplovci, kao i brodograditelji. Petroglifi i predmeti pronađeni na različitim mestima duž reke Balembuš potvrđuju obredne aktivnosti, a takođe služe kao svedočanstvo dinamičnih odnosa između ostrva i kopna kroz trgovinu. Oko 1400. godine pre nove ere oni su očito napustili to područje.
Sveta Lucija je mala ostrvska država od 616 km2, sa dužinom obale od 158 km. Nalazi se na Malim Antilima, na jugoistoku Karipskog mora. Najbliže teritorije su Martinik na severu, Barbados na jugoistoku i Sveti Vinsent i Grenadini na jugu. Kažu da ga je Kristifor Kolumbo nazvao u čast Svete Lucije od Sirakuze tokom svog četvrtog putovanja na Karibe, 13. decembra 1502. Prema drugim teorijama, Huan de la Kosa, moreplovac i kartograf, bio je prvi koji je stigao i prvi nacrtao kartu dotad poznate Amerike. Ono što istorija potvrđuje, jeste globus u posedu Vatikana iz te godine, gde se ostrvo pojavljuje označeno današnjim imenom, i dokument iz 1511. godine, u kome je opisano kao posed španske krune. Međutim, nema potvrda o prisustvu Španaca na toj teritoriji.
Izvesno je prisustvo osvajača Kariba u Svetoj Luciji. Ono što se ne može proveriti je da li su praktikovali kanibalizam kako su Španci tvrdili. Očito je da su bili veliki stratezi i hrabri ratnici, koji su kroz saveze sa stanovnicima susednih ostrva sve do kraja 17. veka držali osvajače na odstojanju. Najpoznatije arheološko nalazište Svete Lucije je Pointe-à-Callière, premda postoje značajni delovi ostrva koji su arheološki neistraženi. Nasleđe starosedelaca opstaje u njihovim današnjim potomcima, u svakodnevnom jeziku, u nazivima nekog cveća, voća, hrane i mesta.
1550. godine počeli su gusarski napadi. Čuveni gusar Fransoa Le Klerk (Jambe de Bois), koji je bio prvi što je dobio kapersko pismo od francuskog kralja Anrija II, pretvorio je Golubije ostrvo (Pigeon – ostrvce od 44 hektara, u severnom delu Svete Lucije) u jazbinu za sebe i svoju posadu od 330 ljudi, i otuda plenio blago sa brodova koji su plovili obližnjim morima. Izgleda da je uspeo sklopiti sporazum sa karipskim etničkim grupama na ostrvu.
Počevši od 1588. godine, afrička trgovina robljem se proširila na Antile. Godine 1605. na obalu ostrva je stigao engleski brod, čija je posada pokušala da se na njemu nastani, ali nije ostala zbog stalnih sukoba sa Karibima, pa su ga napustili. 1635. godina označava početak borbe između Engleza i Francuza za posedovanje ostrva. Francuska je prva zvanično tvrdila da ima prava na njega; tokom 1639. godine Englezi su pokušali da izgrade naselja, koja su Karibi na kraju uništili. Godine 1643. Francuzi su se vratili i uspeli da se trajno učvrste, pošto su nekoliko godina kasnije potpisali ugovor sa Karibima, a 1674. ostrvo je zvanično postalo kolonija Martinika zavisna od krune. Počev od 1700. usledile su 63 godine oštre borbe između dvaju carstava, koja su naizmenično preuzimala vlast nad Svetom Lucijom; sukob je završen 1763. potpisivanjem Pariskog ugovora, po kojem se Sveta Lucija opet našla pod francuskom vlašću. Dosta kasnije, 1793. godine, proglašeno je ukidanje ropstva.
Nepune dve godine potom, 1795, Britanci su povratili kontrolu nad ostrvom i obnovili ropstvo sve do njegovog konačnog ukidanja 1836. Posle Napoleonovih ratova 1814, Velika Britanija je obezbedila svoju prevlast u Svetoj Luciji, koja 1967. postaje deo šest članica pridruženih država Antila s unutrašnjom samoupravom, a zatim, 1979, dobija nezavisnost. Usled ovih političkih borbi Sveta Lucija je i deo britanskog Komonvelta i Međunarodne organizacije Frankofonije. Štaviše, zbog nemilosrdne borbe između dve nacije oko ostrva, ono je nazvano „Helenom Zapadne Indije“. Ova alegorija poslužila je kao nadahnuće za delo „Omeros“ Dereka Volkota, dobitnika Nobelove nagrade za književnost 1992. godine.
Sveta Lucija danas
Danas je Sveta Lucija članica Karipske zajednice (CARICOM). Njihovi ciljevi uključuju jačanje veza, unapređivanje i podsticanje ekonomske, obrazovne, kulturne i industrijske saradnje između članica. Postoji potencijal za rast u turizmu, lučkoj, hotelskoj i aerodromskoj infrastrukturi. Banane, kakao i citrusi su glavni izvozni proizvodi. S druge strane, članice su se pridružile međunarodnom finansijskom krugu, a njihovo zakonodavstvo – koje oslobađa od plaćanja poreza strane investitore što vode bankovne račune ili osnivaju kompanije na njihovoj teritoriji – može ubrzati željeni ekonomski rast.
Najviše korišćeni jezici su engleski, francuski i kvejol (francuski kreolski ili patoa), na koji je istorijski uticao afrički gramatički sastav, karipski jezik i ogroman francuski vokabular, koji je, uprkos svojim varijantama, široko rasprostranjen na Malim Antilima.
Sveta Lucija ima 161.000 stanovnika, a 95% njih vuče afričke korene. Njena vlada je parlamentarna demokratija; britanski monarh je šef države, koju predstavlja generalni guverner. Na čelu vlade je premijer, koga bira dvodomni parlament glasanjem u zakonodavnim telima. Sudska vlast na čelu sa Vrhovnim sudom istočnih Kariba ima nadležnost u Angvili, Antigvi i Barbudi, Britanskim Devičanskim ostrvima, Dominiki, Grenadi, Monseratu, Svetom Kitsu i Nevisu, Svetom Vinsentu i Grenadinima i Svetoj Luciji.
Savršeno odredište
Sveta Lucija ima vulkansko poreklo. Od severa ka jugu možete se diviti se planinskom lancu sa gustom vegetacijom. Njegov najviši vrh je Mount Gimie (950 m). Ostrvo nudi dovoljnu turističku infrastrukturu, zajedno sa svojim prirodnim atrakcijama: prelepa ostrva, spektakularni planinski pejzaž, uspavani vulkani s vodopadima i geotermalnim sumpornim izvorima lekovitih svojstava. Takođe ima različite turističke rute, od kojih su neke usmerene ka raznovrsnom istorijskom i kulturnom nasleđu, plažama, marinama, lukama, ukusnoj gastronomiji te kontaktu sa ljubaznim, veselim i gostoljubivim stanovništvom. Pođimo u obilazak najatraktivnijih mesta Svete Lucije.
Kastri je glavni grad koji su osnovali Francuzi 1650. godine, i koji je zbog požara u četiri navrata morao da bude potpuno obnavljan. Ostrvu je moguće pristupiti preko aerodroma Džordž F. L. Čarls koji se nalazi na periferiji grada, mada međunarodni letovi obično idu preko aerodroma Hevanora, u Sufrijeru, drugom po veličini gradu u zemlji. Najbolje povezane tačke vazdušnim putem su neki gradovi u Sjedinjenim Državama, Engleskoj i Kanadi.
Najbolji način za obilazak Svete Lucije je morem, brodovima za krstarenje koji pristaju duž njenih obala. U Kastriju to rade na dva terminala svoje luke: La Place Carenage i Pointe Seraphine, oba opremljena bescarinskim tržnim centrima, restoranima i bankomatima, između ostalog. Komercijalni brodovi su dostupni u lukama Kastri i Vje For.
Kada je reč o plovilima za razonodu i privatnim jahtama – koje su nesumnjivo najbolji način za posetu Svetoj Luciji – posebne usluge se nude u zalivu Rodni, veoma popularnom jer ima tuševe, restorane, bazene, tehničko opsluživanje plovila i supermarkete, zajedno sa pet pristaništa sa 232 mesta za smeštaj čamaca dužine do 12 stopa. Još jedna tačka je zaliv Marigot, koji se smatra jednim od najlepših na Karibima, nedavno preuređen. Tamo se nalazi odmaralište Discovery, koje uključuje smeštaj, banje, restorane, barove, butike i marinu. Ovaj zaliv može da primi velike brodove, sa minimalnom dubinom od 15 stopa. To je ulazna luka u Svetu Luciju sa punim spektrom carina i akciza, imigracije i lučke policije. Luke takođe obezbeđuju: bescarinsko gorivo, brodogradilište s objektima za popravke, dostupnost raskošnih jahti i blizinu kopna.
Posetiocima je na raspolaganju vodeni taksi, tako da oni koji nisu stigli svojim jahtama mogu da istraže obale. Na kopnu postoji mogućnost iznajmljivanja automobila, taksija ili minibusa. Takođe je moguće iznajmiti helikoptere koji pružaju veličanstven pogled na ostrvo iz vazduha. S izuzetkom glavnog grada, svi regioni su seoski, tako da da turisti mogu biti u dodiru sa blagodetima bujne prirode, budući da se poslednjih godina o njoj meštani ljubomorno brinu zahvaljujući programima očuvanja prirode.
Planine Piton
Simbolično smešteni u Svetoj Luci, ovi vulkanski čunjevi su prva stvar koju možete da vidite kada se približite ostrvu. Izgledaju kao planine blizanci, ali nisu: Gros Piton ima nadmorsku visinu od 770 m, dok Petit Piton dostiže 743 m. Obema se spajaju uzvišenja po imenu Piton Mitan. Sve su deo područja upravljanja pomorstvom koje je UNESKO 2004. registrovao kao kulturno i prirodno nasleđe.
Obala
Ostrvo se sastoji se od 11 km obale. Ovde živi 68 vrsta riba i 60 vrsta žarnjača: grupe polipa, anemona, korala, meduza itd.; osam mekušaca, 14 sunđera, 11 bodljara (između ostalih, ježevi, morske zvezde), 15 morskih zglavkara (rakovi, škampi, jastozi) i šest vrsta prstenastih glista. Duž obale žive morske kornjače „jastrebuše“, kit-ajkule i nekoliko vrsta kitova usana.
Dijamantski vodopad i botanička bašta
Smeštena u zaštićenoj prirodnoj klisuri u podnožju vrhova Pitona, u blizini Sufrijera, na zapadnoj obali Svete Lucije, cenjena je kao najstarija botanička bašta na ostrvu. To je istorijsko mesto, jer ga je francuski kralj Luj XIV (poznat kao „Kralj Sunce“, koji je ostao na prestolu 77 godina) poklonio braći Devo za njihove usluge Francuskoj. Do danas 8km2 koji ga čine pripadaju njihovim potomcima. Joan Du Boulay Devaux održava prelepe vrtove ispunjene bujnim cvećem. Isto tako, kralj je obezbedio sredstva za izgradnju kuće sa 12 kamenih kupatila za svoje trupe, koja je uništena tokom jednog od sukoba. Carica Žozefina Bonaparta je svakako posetila vrtove na putu ka plantaži svog oca na susednom ostrvu. Godine 1930. obnovljena su dva od ovih kupatila, a nedavno su dograđena i spoljna kupatila. Voda u kupatilima i vodopada dolazi iz uspavanog vulkana i njegovih podzemnih toplih izvora. Ovo su samo neke od čari u kojima možete uživati tokom posete ovom predivnom mestu.
Plantaža Balenbuš
Još jedno mesto koje vredi posetiti je plantaža na obalama reke Balenbuš, gde se mogu pronaći značajna arheološka i istorijska blaga ostrva. Sedamdesetih godina XVIII veka osnovana je plantaža za proizvodnju šećera i ruma. Vremenom je mnogo puta menjala vlasnike. Zajednicu Piaje, u blizini plantaže, osnovali su bivši robovi i zadržala je svoju afričku suštinu. Od 1964. godine, mesto pripada porodici Lawaetz, koja je od 1984. godine preuzela zadatak renoviranja zgrada i uraznoličavanja proizvodnje novih useva kao što su zvezdasto voće, marakuja, đumbirski ljiljani, povrće i duvan. Porodica je veoma poštovana od strane zajednice i vlasti; aktivni su članovi Udruženja za baštinu i turizam Svete Lucije (HERITAS). Sačuvali su, između ostalog, kuću iz XIX veka i akvadukt (star 200 godina). Istraživački projekti se nastavljaju na 75 hektara koji pružaju uglavnom neometano i raznoliko stanište drveća, biljaka, useva, divljih životinja i mnogih vrsta ptica. U mestu se nalazi hotel, vile za iznajmljivanje, apartmani. Imaju u ponudi restorane, časove joge, ekskurzije, rehabilitacije, meditacije, organizaciju naročitih događaja, umetničke radionice i štošta drugo – sve to u okrilju neprocenjive i izdašne prirode.
Katedrala-bazilika Bezgrešnog začeća (Kastri)
Izgrađena 1897. godine, klasifikovana je kao najveća crkva na Karipskim ostrvima. To je sedište katoličke nadbiskupije u Kastriju, posvećeno Devici Mariji, Gospi od Bezgrešnog začeća. Status male bazilike dobila je 11. maja 1997. godine, 100 godina posle izgradnje. Čuveni umetnik iz Svete Lucije Dustan Sant Omer, dizajner zastave Svete Lucije, oslikao je šarene freske. Njena unutrašnjost je mešavina arhitektonskih stilova sa karipskom suštinom. Njena vrata ostaju otvorena svakodnevno kao i u svim crkvama u okolini, među kojima su crkva San Pedro i crkva San Hoze. Vernici katoličke veroispovesti ovde čine 61,5% stanovništva.
Golubije ostrvo (Pigeon Island)
Zbog svog položaja odigralo je važnu ulogu u istoriji Kariba, a moguće je posetiti ruševine kasarne koju su vojnici u to vreme koristili kao englesku pomorsku bazu i druge drevne građevine. Duž široke plaže prostire se park prirode – još jedno veoma posećeno mesto.
Avantura i sportovi na vodi
Santa Lucija je savršeno mesto za bavljenje sportovima na vodi koje nude odmarališta ili specijalizovane kompanije. Iz ove bogate ponude izdvajamo: jedrenje gumenjakom, klasično jedrenje, parasejling (jedrenje padobranom), jedrenje na dasci, kajakarenje, te razgledanje delfina, ajkula, kitova. Ronjenje u vodama Svete Lucije biće nezaboravno iskustvo: podvodni vulkan, grebeni sa velikim brojem korala; njene potopljene planine koje nude utočište za floru i faunu. Ovo su samo neke od morskih avantura koje vas očekuju. Ponuda na kopnu uključuje zip lajn, izlete u džunglu, planinarenje, penjanje, i mnoštvo drugih atrakcija.
Ostala mesta i atrakcije
Preporučuje se poseta fabrici ruma u Hacijenda Mamiku, praćenje rute nasleđa zapadne obale, idealne za posmatranje ptica; uživanje u kreolskoj kuhinji; tradicionalnoj muzici, afro-antilskim plesovima i drugim elementima tradicije živopisnih ribarskih sela. Petkom je zabava u Gros Isletu. Ujutru možete posetiti 100 godina staru pijacu u Kastriju. Vredi posetiti: Fort Rodney, istorijske ruševine, Nacionalni šumski rezervat od 76,89 km2, zoološki vrt pored Union Rouda, na putu za Babonneau. Ne treba propustiti priliku da vidite ostatke vulkana Kualibu, koji se nalazi u blizini grada Sufrijera. Do njega vodi mreža staza, i tamo možete uživati u izvorima sumporne vode. Pored toga, Sveta Lucija se smatra idealnim mestom za svadbene proslave: zauzima prvo mesto na međunarodnom nivou.
Festivali
Različiti događaji se održavaju tokom cele godine: karneval je glavni festival koji se održava između februara i marta; u maju se održava Međunarodni džez festival Svete Lucije, koji traje četiri dana. 28. oktobar je međunarodni dan kreolske kulture, a nacionalni dan obeležava se 13. decembra.
Izvor: Amura
